Het kabinet wil discriminatie sterker aanpakken, ook op lokaal niveau, maar veel gemeenten vinden het niet nodig en zien het als een Randstedelijk probleem. “Discriminatie speelt niet alleen in de grote steden maar overal, al zijn hier geen grote incidenten geweest”, zegt wethouder Annette Groot (Diversiteit en Inclusie) van de gemeente Dijk en Waard, na afloop van een les over vooroordelen op een basisschool.

Antidiscriminatievoorziening

Ruim een kwart van de Nederlandse inwoners ervaart discriminatie. Bijvoorbeeld op de werkvloer, tijdens het sporten of in de eigen woonomgeving. Toch doet maar 3 procent melding hiervan bij de politie, de gemeentelijke antidiscriminatievoorziening (ADV) of online meldpunt MiND. Gemeenten zijn wettelijk verplicht een laagdrempelige, onafhankelijke ADV in te stellen. In Dijk en Waard kunnen inwoners met hun discriminatieklachten terecht bij Artikel 1 Noord-Holland Noord, dat voorziet in gratis juridisch advies en steun.

Idealiter moet elke gemeente van het ministerie van Binnenlandse Zaken daarnaast een lokaal antidiscriminatiebeleid hebben, maar 65% van de gemeenten had dat vorig jaar niet. Ondanks dat dit hoog op de agenda staat in Dijk en Waard, is het er door gebrek aan ambtelijke capaciteit na de fusie doorgeschoven naar volgend jaar.

Urgentie

De urgentie voor lokaal antidiscriminatiebeleid werd echter zo gevoeld door de gemeenteraad, dat deze onlangs besloot om zelf alvast aan de slag te gaan met dit onderwerp door zichzelf hierin te verdiepen en met onder meer Movisie en Artikel 1 NHN te overleggen. “Dat de gemeenteraad dit zelf oppakt is echt een unicum!”, zegt Groot opgetogen. “Ik ben heel blij met deze actie.”

Groot zoekt ondertussen naar manieren om de bewustwording over discriminatie en overkoepelend antidiscriminatiebeleid in de gemeente te vergroten. Zo informeerde ze zich bijvoorbeeld bij het landelijk congres Regenboogsteden en bezocht ze op Paarse Vrijdag middelbare scholen om te benadrukken dat in je in Dijk en Waard mag zijn wie je bent. Op Paarse Vrijdag tonen scholieren en studenten met het dragen van paarse kleding hun solidariteit met lhbti+-ers.

Met het oog op discriminatiepreventie was ze bij een les over vooroordelen in groep 7 van De Hasselbraam in Heerhugowaard. Uit onderzoek blijkt, dat als je sterke vooroordelen over bijvoorbeeld vrouwen, lhbti+-ers of mensen met een migratieachtergrond hebt, de kans groter is dat je hen discrimineert.

Na uitleg van voorlichter Asli Cubukcu Meiland van Artikel 1 NHN gingen de leerlingen van groep 7 in tweetallen puzzelen om inzicht te krijgen in hun eigen vooroordelen en welke vooroordelen anderen mogelijk over hen hebben. Groot: “Het was leuk aangepakt en interessant om de gesprekken tussen de kinderen te horen. Dat je denkt te weten hoe iemand is en wat er gebeurt in een bepaalde situatie. Je vult makkelijk teveel in.” Zelf liep ze ook ooit tegen vooroordelen aan, in de tijd dat ze in een niet-militaire functie bij de Koninklijke Marine werkte. “Dan ging men ervan uit dat ik notulist was in plaats van leidinggevende.”

Huidskleur

Na de puzzeltocht worden klassikaal een aantal puzzelkaarten besproken, die veel indruk hebben gemaakt op de leerlingen. Een daarvan is een kaart met daarop ‘kies je huidskleur’ met daaronder twaalf rondjes met verschillende tinten bruin. Als de kinderen hun kleur gevonden hebben en ze slaan de kaart open, blijken de rondjes twaalf gaten in het t-shirt van één man te zijn. Schaduw en lichtinval zorgen voor twaalf tinten bruin. “We zijn allemaal één!”, concludeert een kind.

Op een andere kaart staat de stelling ‘meisjes mogen meisjes zoenen en jongens mogen jongens zoenen’. Cubukcu Meiland: “Er is soms veel emotie bij ouders over lhbti, dat bijvoorbeeld vanuit hun geloof niet goed is. Daar heb ik begrip voor, al hoor ik zelden iemand zeggen dat ze er zelf iets tegen hebben. Een kind is echter onderdeel van de Nederlandse maatschappij en lhbti’s ook.” Tijdens de preventielessen leren kinderen in de veilige omgeving van hun klas vragen te stellen over hun eigen aannames en na te denken waarover ze praten. Daarbij oefenen ze om bewust en respectvol hun woorden te kiezen. “Het zorgt voor zelfonderzoek en dat je jezelf kunt vormgeven zonder de voetsporen van een ander klakkeloos te volgen”, aldus Cubukcu Meiland.

Verhalen

De gemeente werkt aan een overkoepelend antidiscriminatiebeleid, waarmee mensen ook worden aangemoedigd om over hun ervaringen te vertellen. Wanneer mensen hun verhaal vertellen op scholen, verenigingen en de werkvloer ontstaat er meer begrip en bewustwording over discriminatie. Groot: “En inwoners en ondernemers hebben zelf wellicht ook ideeën die kunnen bijdragen aan meer begrip over dit onderwerp.”